top of page

Amatör Telsizcilik

Amatör telsizcilik, çoğu kişinin düşündüğünün aksine sadece “radyo ile konuşmak” değildir. Temelinde elektronik, fizik, haberleşme teknolojileri, disiplin, insan ilişkileri ve gönüllülük bilincini bir araya getiren çok yönlü bir uğraştır. Bu alanda faaliyet gösteren kişilere “amatör telsizci” denir. Ancak “amatör” kelimesi burada tecrübesiz anlamına gelmez; aksine, profesyonel bir kazanç amacı gütmeden, bilimi ve iletişimi tutkuyla sürdüren kişiyi ifade eder. Amatör telsizciliğin ne olduğunu tam olarak anlamak için bu konuyu farklı başlıklar altında incelememiz gerekir.

 

A) Bilimsel Yönleri

Amatör telsizcilik, elektromanyetik dalgaların doğasını anlamayı ve bunları kullanarak iletişim kurmayı temel alır. Bu iletişim, ses, veri veya görüntü şeklinde olabilir. HF, VHF, UHF gibi farklı frekans bantları sayesinde kısa mesafelerden kıtalararası haberleşmeye kadar geniş bir yelpazede iletişim mümkündür. Bu süreçte telsizciler; dalga yayılımı, modülasyon türleri, anten tasarımı, sinyal gücü ölçümleri gibi konularda pratik bilgi ve tecrübe edinir. Böylece yalnızca cihazı kullanmayı değil, arkasındaki fiziği de öğrenirler.

Amatör telsizcilik, aynı zamanda deneysel mühendislik açısından çok değerli bir alan sunar. Birçok telsizci kendi anten sistemlerini tasarlayıp inşa eder ve sinyal kalitesini artırmak için farklı yapılandırmalar dener. Bazıları dijital haberleşme modlarıyla (örneğin FT8, PSK31, APRS) veri aktarımı yaparken, bazıları uydu veya hatta Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) üzerinden iletişim kurarak evrensel bir ağa dâhil olur.

B) Görev ve Sorumluluk

Amatör telsizcilik belirli kurallar çerçevesinde yürütülür. Her telsizcinin bir çağrı işareti (callsign) vardır ve bu, onun kimliğini temsil eder. Frekans kullanımı, konuşma adabı ve teknik kurallar belirlenmiştir. Bu sistem, dünya genelinde telsizciler arasında ortak bir düzen ve saygı kültürü oluşturur.

Bir amatör telsizci, sadece teknik bilgiye değil; aynı zamanda iletişim etiğine, acil durum bilincine ve uluslararası iş birliği ruhuna da sahiptir.

 

C) Topluma Olan Katkısı

Amatör telsizciliğin en önemli yönlerinden biri, acil durum ve afet haberleşmesindeki rolüdür. Elektrik ve internetin çöktüğü, cep telefonlarının çalışmadığı anlarda amatör telsiz sistemleri devreye girer.

Depremler, sel felaketleri veya büyük afetlerde telsizciler, bağımsız enerji kaynaklarıyla çalışan sistemleri sayesinde bilgi akışını sürdürür, arama-kurtarma ekiplerine ve halka yardımcı olur. Bu yönüyle amatör telsizcilik, teknolojik bir hobi olmanın ötesine geçip hayat kurtaran bir iletişim ağına dönüşür.

 

D) Bireye Katkısı

Amatör telsizcilik, bireye yalnızca teknik beceriler kazandırmaz. Sabır, dikkat, analiz yeteneği ve sistemli düşünme alışkanlığı kazandırır. Kişiyi araştırmaya, öğrenmeye ve denemeye teşvik eder. Farklı ülkelerden insanlarla iletişim kurma fırsatı sunarak kültürel bir köprü oluşturur. Takım çalışması, liderlik ve sorumluluk duygusunu geliştirir.

Ayrıca telsizcilik özgüven kazandırır. Kendi kurduğun bir antenle dünyanın öbür ucundaki biriyle doğrudan iletişim kurmak, modern teknolojinin temelinde yer alan bilimi bizzat deneyimlemektir. Bu, özellikle gençler için bilime olan ilgiyi artıran güçlü bir motivasyondur.

 

E) Günlük Hayattaki Rolü

Bugün telsiz teknolojileri hayatımızın neredeyse her alanında var: uçaklarda, gemilerde, polis ve itfaiye haberleşmelerinde, uydularda, GPS sistemlerinde hatta kablosuz internetin temelinde bile aynı prensipler bulunur. Amatör telsizcilik, bu sistemlerin temelini anlamayı sağlar.

Bu sayede bir telsizci, sadece bir cihaz kullanıcısı değil; teknolojiyi “nasıl ve neden” sorularıyla değerlendiren bir gözlemci olur. Amatör telsizcilik, modern haberleşmenin en sade ama en öğretici biçimidir. Karmaşık ağ sistemleri olmadan, yalnızca anten, enerji ve bilgiyle dünyanın dört bir yanına ulaşabilmek — insanın doğrudan teknolojiyle kurduğu en saf bağlardan biridir.

 

Sonuç

Sonuç olarak, amatör telsizcilik bilimin uygulamayla birleştiği, iletişimin insanlıkla buluştuğu bir alandır. Topluma dayanıklılık kazandırır, bireye özgüven ve bilgi verir, teknolojiye insani bir yön katar. Kimi için bir hobi, kimi için bir yaşam biçimidir. Ama herkes için ortak bir anlam taşır: bağlantıda kalmak.

Kimler Amatör Telsizci Olabilir?

Türkiye’de 12 yaşını doldurmuş herkes amatör telsizcilik sınavına katılabilir.
18 yaşından küçük adayların başvurularında veli veya vasi onayı gerekir.
Amatör telsizci olmak için herhangi bir okul, diploma veya meslek şartı yoktur. Haberleşmeye, elektroniğe ya da radyo teknolojisine ilgi duyan herkes başvuru yapabilir.

Sınava Nasıl Girilir?

Amatör telsizcilik sınavları, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yılda birkaç kez düzenlenir.
Sınavda şu konulardan sorular bulunur:

  • Temel elektronik bilgisi

  • Frekanslar ve haberleşme kuralları

  • Amatör telsizcilik yönetmeliği ve mevzuat

Sınavı başarıyla geçen adaylar “Amatör Telsizcilik Belgesi” almaya hak kazanır.

Çağrı İşareti (Callsign) Almak

Sınavı kazandıktan sonra BTK üzerinden çağrı işareti başvurusu yapılır.
Her telsizciye, Türkiye’ye özel bir çağrı işareti atanır.
Örneğin: TA9APD, TA2DUO gibi.

Telsiz Ekipmanlarını Kullanmak

Belge ve çağrı işareti alındıktan sonra amatör telsizci, yasal olarak telsiz cihazlarını kullanabilir.
HF, VHF ve UHF bantlarında haberleşme yapılabilir.
Ayrıca TRAC (Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti) gibi derneklere katılarak etkinliklere, tatbikatlara ve acil durum destek çalışmalarına da katılmak mümkündür.

Amatörlüğe Giriş Nasıl Olmalı?

Amatör telsizcilikte belki de en önemli şey, amacınıza ve yeteneklerinize uygun telsiz seçimidir. Kendimden örnek verecek olursam, benim ilk telsizim BAOFENG UV-82 çift bantlı el telsiziydi. Beni bu telsizi almaya en çok iten şey ucuz olmasıydı. Bence ilk telsiz hem uygun fiyatlı hem de daha basit olmalı. DMR ya da APRS gibi gelişmiş telsiz sistemleri, amatörlüğe yeni başlayan birinin kafasını karıştırıp hevesini kırabilir. Bundan dolayı ilk telsizinizin analog olması sizin için daha uygun olabilir.

Bana kalırsa, lisans alındıktan sonra yapılması gerekenlerden bazıları EchoLink’e kayıt olmak ve QRZ gibi veri tabanlarına üye olmaktır. EchoLink, amatör telsizcilerin internet üzerinden birbirleriyle haberleşmesini sağlayan bir sistemdir. Bu sistem sayesinde telsizciler dünyanın herhangi bir yerindeki diğer amatörlerle kolayca iletişim kurabilir. EchoLink hem bilgisayarda hem de akıllı telefonlarda kullanılabilir. Çalışma prensibi, telsiz istasyonlarının internet aracılığıyla birbirine bağlanması esasına dayanır. EchoLink’i kullanabilmek için amatör telsizcilik belgesine sahip olmak, çağrı işareti ile kayıt yaptırmak ve kimlik doğrulama sürecini tamamlamak gerekir. Kısacası EchoLink, telsiz haberleşmesini dijital ortama taşıyarak amatör telsizciler için iletişimi daha kolay ve erişilebilir hale getirir.

Ayrıca QRZ ve benzeri veri tabanlarına kaydolmak sizi bu hobiye daha çok motive edecektir; internete kendi çağrı işaretinizi yazdığınızda kendinizi orada görmek gerçekten çok güzel bir histir.

“Bu tablodan , QRZ’deki onaylı QSO’larımı görebilir ve takip edebilirsiniz.

bottom of page